[Atopie, ermee leren leven]

We hebben allemaal die peuters met brandende wangen gezien, die kinderen die wanhopig aan hun armplooien krabben. Volgens de Franse Vereniging voor Dermatologie lijdt 20% van de kinderen onder de 7 jaar en 15% van de zuigelingen vanaf 3 maanden (1) aan atopische dermatitis, en dit treft het hele gezin. Het gaat vaak door tot op volwassen leeftijd en treft ongeveer 4% (2) van de Franse bevolking. Het probleem: in 30 jaar tijd is het aantal gevallen verdrievoudigd (3) !

Wat is atopische dermatitis?

Volgens de "officiële definitie"(4) is atopische dermatitis - ook bekend als atopisch eczeem - een chronische inflammatoire huidziekte die wordt veroorzaakt door een abnormale immuunrespons en een deficiënte huidbarrière.

De symptomen zijn een droge huid, roodheid en ontstekingsletsels. Deze ontsteking leidt tot jeuk, wat leidt tot krabwonden en soms tot infecties daar boven op. Het ontwikkelt zich als opflakkeringen en is min of meer ernstig (de schaal die in Frankrijk wordt gebruikt is SCORAD, of Scoring atopic dermatitis)

Waarom? Een gezonde huid is een verdedigingsbarrière tegen stoffen van buitenaf. Maar de huid aangetast door atopische dermatitis is als een gebroken muur, die de aanvallers (ziekteverwekkers) doorlaat en de verdedigers (het vocht) laat ontsnappen.

Wat is de oorzaak? Er is tegelijkertijd een genetische factor (tussen 50 en 70% van de getroffen personen heeft een ouder die ook getroffen is,. als beide ouders getroffen zijn, stijgt het risico tot 80%(5)), een immuunfactor (verhoogde gevoeligheid voor bepaalde ziekteverwekkers) en een omgevingsfactor (waaronder vervuiling).

Een sterk effect op de levenskwaliteit:

Atopische dermatitis kan moeilijk zijn om mee te leven.

Bij de jongste kinderen kan de jeuk, die 's nachts aanhoudt, hun slaap en hun leven, en daarmee dat van het hele gezin, verpesten. Om nog maar te zwijgen van het leed en het schuldgevoel van ouders die hun kind zien lijden zonder het te kunnen kalmeren.

Bij kinderen en adolescenten kunnen de zichtbare tekenen leiden tot plagen en psychologische problemen.

Studies hebben aangetoond dat bij volwassenen zich slaapstoornissen kunnen ontwikkelen die leiden tot aanhoudende vermoeidheid (6), met als gevolg moeilijkheden in het beroepsleven (concentratie, efficiëntie), een verminderd gevoel van eigenwaarde (vooral bij vrouwen met ooglideczeem), tot zelfs angst of depressie. Een echte vicieuze cirkel!

Wat zijn de alternatieven voor medicatie:

• Verzachtende crèmes, ver-plicht!

"De beste behandeling voor een atopische huid is nog steeds het dagelijks aanbrengen van een verzachtend middel," zegt Prof. Tennstedt. In studies (7) is namelijk duidelijk aangetoond dat het langdurig gebruik ervan niet alleen een gunstig effect heeft op de droogte van de huid, maar ook de opflakkeringen kan spreiden en zodat minder vaak een beroep hoeft te worden gedaan op dermocorticoïden. Ze moeten een hoge concentratie voedende werkzame stoffen bevatten (plantaardige oliën en vetten), kalmerende werkzame bestanddelen (niacinamide, madecassoside, bisabolol, enz.) en zelfs antibacteriële bestanddelen om de proliferatie van Staphylococcus aureus te voorkomen.

Het gaat erom dat kinderen van jongs af aan wordt geleerd niet alleen zonder tegenzin te accepteren dat zij elke dag met crème worden ingesmeerd, maar dit later ook ijverig uit zichzelf te doen! Dit is een educatief programma dat dermatologen moeten opvolgen. Er zijn ook therapeutische onderwijsprogramma's in ziekenhuizen om mensen te leren voor zichzelf te zorgen.

• Kuurbehandelingen

Voorgeschreven door een arts en terugbetaald door de ziekteverzekering, kuurbehandelingen van 3 weken hebben hun doeltreffendheid bewezen bij pathologieën zoals atopie. Naast algemene hydrothermale behandelingen (baden, douches, massages) en dagelijkse lokale behandelingen, is het een plek voor therapeutische educatie en uitwisseling. Het stelt de patiënt in staat zijn of haar symptomen te verlichten en meer autonomie te verkrijgen in het beheer van de ziekte. Een tiental Franse kuuroorden is aangewezen voor dermatologie

• Fototherapie

Bij adolescenten en volwassenen bij wie de gebruikelijke behandelingen hebben gefaald, kan UVB-fototherapie, of een combinatie van UVA en UVB, een verbetering teweegbrengen. Maar let op! 20 en 25 sessies in een tempo van 3 (soms 2) sessies per week zijn nodig! En dit zijn medische behandelingen die alleen worden uitgevoerd bij en onder toezicht van de dermatoloog.

De juiste dingen om te doen: :

• Zachte reiniging: met reinigingsoliën of zeepvrije dermatologische repen

• Geen hete, lange baden, die de doorlaatbaarheid van de huid vergroten. Wij geven de voorkeur aan een lauwe douche van 5 min

• Als u uit de douche komt of na het wassen van uw handen, dept u de huid af met uw handdoek, niet wrijven. De huid is al verzwakt genoeg!

• Leer het aan de kleintjes: tijdens uitbraken niet krabben met de nagels, die zijn te agressief en mogelijk drager van ziektekiemen, maar met de handpalm of de handrug

• Zuivere cosmetische formules: geen geparfumeerde cosmetische producten, met potentieel irriterende of allergene conserveermiddelen.

• Alle huishoudelijke en meubelproducten die vluchtige organische stoffen (VOS) bevatten, moeten worden vermeden: bouwmaterialen, decoratiemateriaal, isolatiemateriaal, verf, verdunners, lijm en vernis, maar ook schoonmaakmiddelen, luchtverfrissers, vlekverwijderaars, insecticiden en ontkalkingsmiddelen. Niet altijd gemakkelijk

• Voor kleding wordt de voorkeur gegeven aan losse kleding om de wrijving op de huid te beperken, en aan katoen, linnen of zijde, boven wol

De huidmicrobiota, de weg van de toekomst?

Het is al lang bekend dat stafylokokken - Staphylococcus aureus - een sleutelrol speelt bij atopisch eczeem. Een beter begrip van wat vroeger de huidflora werd genoemd, heeft echter aangetoond dat de diversiteit en het evenwicht tussen de micro-organismen waaruit de microbiota bestaat, kolonisatie door agressieve soorten voorkomen en bijdragen tot de verdediging van het immuunsysteem van de huid. Sinds 2012 wordt erkend (8) dat eczeem gepaard gaat met een sterk onevenwicht in deze microbiota waarbij Staphylococcus aureus gaat overheersen. Deze bindt zich aan de huid en creëert een schild dat eczeemopflakkeringen, droogte en jeuk helpt versterken. Hoewel corticoïden de referentiebehandeling blijven, is men geïnteresseerd in het creëren van huidbehandelingsmiddelen verrijkt met werkzame bestanddelen (pre- en postbiotica), die het mogelijk maken de microbiota opnieuw in evenwicht te brengen, de ontstekingsfactor te verminderen en te voorkomen dat Staphylococcus aureus zich kan installeren.

 

(1) ISAAC (International Study of Asthma and Allergies in Childhood) (2) Etude Epi-Aware (Epidemiology of Adults Patients With Atopic Dermatitis). Sanofi Genzyme & Regeneron 2016, PGA (Patient Global Assessment) (3) Dermatite atopique: épidémiologie en France, définitions, histoire naturelle, association aux autres manifestations atopiques, scores de gravité, qualité de vie (Atopische dermatitis: epidemiologie in Frankrijk, definities, natuurlijke geschiedenis, associatie met andere atopische verschijnselen, ernstscores, levenskwaliteit). E. Mahé. Ann. Dermatol. Venereol. 2005 ; 132 (4) http://allergo.lyon.inserm.fr/2019_DESC/8.Eczema.pdf (5) https://www.inserm.fr/information-en-sante/dossiers-information/dermatite-atopique-eczema-atopique (6) Patient burden of moderate to severe atopic dermatitis (AD), Simpson EL et al. J Am Acad Dermatol 2016 Mar;74(3):491–498. (7) Wollenberg A, Barbarot S, Bieber T et al. Consensus-based European guidelines for treatment of atopic eczema (atopic derma-titis) in adults and children: part I. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2018 May;32(5):657-682. doi: 10.1111/jdv.14891. (8) Temporal shifts in the skin microbiome associated with disease flares and treatment in children with atopic dermatitis, Kong  & al, Genome Research, 2012